Ece ULUSUM
Türkçe rap müzik deyince akla gelen ilk isimlerden biri olan Ceza, Yerli Plaka, Suspus, Holocaust gibi sevilen parçalarını 8 Ekim’de MIX Festival kapsamında Zorlu PSM’de seslendirecek. Festival öncesi Back on Stage okurları için sorularımızı yanıtlayan Ceza, MIX Festival için heyecanı yüksek bir sahne olacağını dile getirdi. Dijital dünyadaki dinlenme sayılarını önemseyip önemsemediğini sorduğumuzda ise; “Açıkçası müzik sektöründe sayılar birçok şekilde insanları ilgilendiriyor. 2000’lerde de rap müzik çok dinlendiği halde dinlenme sayılarının açık olmaması ve rap müziğin dinlenmiyor olarak gözükmesi zorluğu vardı. Birçok yatırımcı bu sayılara göre rap müziğe yatırım yapıyor, yabancı müzisyenlerde ortak çalışma yapmak için dinlenme sayılarına bakabiliyor.” yanıtını aldık.
Dilerseniz çok daha fazla uzatmayalım ve sizi Ceza ile gerçekleştirdiğimiz röportaja alalım!
ο Zorlu PSM’de MIX Festival kapsamında sahne alacaksınız. Hatta festivalin son konseri sizde. Nasıl bir sahne olacak?
Heyecanı yüksek bir sahne olacak diyebilirim. Bildiğiniz gibi uzun zamandır sahnemizi canlı yapıyoruz. Birbirinden değerli müzisyen arkadaşlarım sahnemde bana eşlik ediyor. Bütün ekip heyecanla MIX Festival’de sevenlerimizle buluşmayı bekliyoruz.
ο Festivalin tanıtım metinlerinde birçok müzisyen uzun uzun tanıtılırken sizde yalnızca “Türkçe rap müziğin yaşayan efsanelerinden Ceza, 8 Ekim akşamı MIX Festival kapsamında Turkcell Sahnesi’nde!” yazıyor. Sizi herkes tanıyor diye mi sizce böyle tanıtım metni geçmişler. Ceza hakkında anlatacak, MIX’te neden olması gerektiğini anlatan bir metne ihtiyaç var mı sizce?
Yurt dışında gittiğimiz festivallerde de bu şekilde oluyor. Lokal sanatçıları bölgedeki dinleyiciye tanıtmaya gerek olmayabiliyor. Türkiye’de müzik dinleyicisinin çoğu beni tanıyor, bu sebeple fazla gerek duymadılar herhâlde. Her dönemin neslini yakalayabildiğim için şanslıyım.
ο Bu yıl 3 single ile karşımızdaydınız. 2022’de yeni single ya da EP gelecek mi?
Tarih olarak bir şey söyleyemem ancak bir albüm hazırlığında olduğumu söyleyebilirim. Albümde solo çalışmalarımın yanı sıra düetler de yer alacak.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
ο Bye Bye parçasında “Çok piyаsаdа kаtа kulli ve bir ton hаtа bye bye” diyorsunuz. Bu dijital müzik platformlarında anlaşılamaz milyonluk dinlenme sayılarına sanıyorum. Siz dijital dünyadaki sayıları önemsiyor musunuz?
Açıkçası müzik sektöründe sayılar birçok şekilde insanları ilgilendiriyor. 2000’lerde de rap müzik çok dinlendiği halde dinlenme sayılarının açık olmaması ve rap müziğin dinlenmiyor olarak gözükmesi zorluğu vardı. Birçok yatırımcı bu sayılara göre rap müziğe yatırım yapıyor, yabancı müzisyenlerde ortak çalışma yapmak için dinlenme sayılarına bakabiliyor. Dünyada da bu şekilde. Müzik platformlarına baktığınız zaman rap’in gerçekten dinlendiğini göstermesi sevindirici. Benim için önemli olan iyi müzik yapılması, sevenleri tarafından desteklenmesi ve dinleyicisinin gerçek olup olmaması.
ο Sizinle 2016’da yaptığımız röportajda “Aklındaki kapıları tam açamamış genç dinleyicilerim için de yazıyorum. Filozof değilim ama toplumun içinde olan durumlardan söz ediyorum” demiştiniz. O günden bu yana çok şey değişti, çok şey oldu. Bu yılki teklilerde eleştiriler var ancak toplumun içinde olan güncel durumlardan eskisine kıyasla daha az bahsediyorsunuz sanki. Siz ne dersiniz? Yine bize “Bu müziği hakkıyla yapamayan insanların fanatik dinleyicileri var.” demişstiniz. Son 3 yıldır rap ana akım müzik oldu. Bir kesim rap müzisyen bugün yapılanın rap olmadığını ve Türkçe rap müziğe katkısı olmadığını söylüyor. Trap, mumble rap, arabesk rap ve ganstarap türlerini listelerde görüyoruz. Ele aldıkları konular hayattan uzak ve autotune ile müzisyenin sesini alamadığımız işler ortaya çıkıyor. Siz ne dersiniz?
Aslında sürekli rap ve rock müzik üreticilerinden beklenen şeylerdi. Diğer müzik tarzında üreten insanlar özgürlükleri kısıtlanmaya başlayınca herkes bir şeylerden bahsetmeye başladı tabii. Sanatçılar adına yanlış anlaşılmaları ortadan kaldırabilmek bir şeyleri paylaşmak ve toplumu aydınlatabilmek bir mecburiyet değil sorumluluk gibi bir şey. Son dönemde siyaset çok ön planda olduğu için söylenen anlatılan her şey bir tarafa çekilebiliyor ve çok kısa cümlelerle, şarkıyla vs. insanlara bir şey anlatamıyorsunuz izah edemiyorsunuz. Dikkatli olmak, çevre, sansür vs. derken maalesef böyle şeyler azalmaya başladı.
ο Suspus’ta “Rap harekettir ve de politiktir” sözünüz çok ilham verici. Rap müziğin gelecek nesil için arşiv tutan bir tür olduğunu düşünüyorum ben de. Ama ilginçtir bu yıl politik olan müzik türü apolitik olarak bilinen pop oldu. Rapçiler hapse atılırken, popçular mahkemede dert anlatır oldu. Rap politik yanını bir kenara mı bırakıyor artık? Pop müzik üreticilerinin bu hareketine ne diyorsunuz?
Sonuçta bizde müzik yapıyoruz. Her şarkıda bir şeyi eleştirmek zorunda değiliz, yaratıcılığımıza da bağlı yoksa aynı konularda sabit kalmış oluyoruz ama toplumsal, sosyal, güncel, tüm insanlığı ilgilendiren sözler olabiliyor rap şarkılarında. Diğer mumble, trap ve drill tarzlarına baktığımız zaman dünyanın birçok ülkesinde aynı etkileşim söz konusu. Müzikte de bazen pop, bazen rock, bazen metal, bazen rap’in değişik kolları ön planda olabiliyor. Türkiye’de de şu anda aynı durum var. Göz ardı edilen bir durum yok, ön planda olanlar farklı olabiliyor. Diğerlerini dinleyen ve üretenlerde mevcut. En çok dinlenen ve popüler olan rapçilerde siyasi ve politik içerikli parçalar yapıyor.
ο Siz tam bir turne müzisyenisiniz. Ceza’nın uzun yolculuklarında neler dinlediğini ve neler yaptığını merak ediyoruz.
Konserlerim dahil şehirler arası yolculuklarımda çok uzun zamandır karayolu tercih ediyorum. Seyir halinde olmayı seviyorum diyebilirim. Bu durum gittiğim yerleri daha iyi tanımanın yanı sıra çok fazla müzik dinleyebilme imkanı sağlıyor. Yolculuk, doğa, hava, güneş ne tarz müzik dinleyeceğimi belirleyebiliyor. Rap ağırlıklı olsa da da rock, elektronik, indie veya etnik müzikte dinliyorum. Geniş yelpazeli bir arşivimiz ve birbirinden farklı playlist’lerimiz var. Ayrıca sohbet ediyor ve programımızı aksatmadığı durumlarda bulunduğumuz bölgenin tarihi yerlerini gezmeye gayret ediyoruz.
