Telefonsuz müzik festivali sizin için ütopik mi yoksa distopik bir kurgu mu? Denemeye ne dersiniz? İskoçya’da gerçekleşen FLY Open Air Festival ekibi küçük alanlarından Boiler Room’a telefon sokmayı yasakladı. Başka kimse gitmez diye düşünülmüştü ancak bu deneysel konsere yüzlerce kişi gitti. Festival bu kararını birçok alana yaymayı düşünüyor. Belki bu hastalıktan hepimizi kurtarırlar. Hastalık diyorum çünkü güncel araştırmalara göre paylaşım yapmak ve paylaşımlara bakmak, uyumadığımız zamanın yarısını alıyor hatta uykumuzdan alıyor.
Feel Uniq adlı internet sitesi 2 bin kişiyle bir araştırma yaptı. Sonuçlara göre, 16-25 yaş arası insanlar, gördüklerini akıllı telefonlarından fotoğraflamak için günde ortalama 1 saat harcıyor. Ardından, doğru etiket (hashtag) ve filtreyi bulmak için 1 saat daha… Gün içerisinde kaç beğeni aldıklarına bakmaları da 48 dakika tutuyor. Bir günde uykuya ortalama 8, mesaiye de 9 saat harcayan bir kişi, kalan 7 saatin yarıya yakınını akıllı telefon ve tabletlerde sürüp giden sanal hayata ayırıyor. Deneyim çağında deneyimi mobil telefonlarına yaşatıyoruz, kendimize değil. Türkiye’ye The Life of School‘a gelen Alain de Botton, açılış konuşmasında “Deneyimlemek her şeydir” diyordu. Ama izleyiciler Botton’un videosunu çekmekle meşguldü. Ne ironi! 2 hafta oluyor…
Zorlu PSM tıklım tıklım, sahnede piyanist Ólafur Arnalds var. Konser öncesi 2 kez anons geçildi: “Etkinlik sırasında fotoğraf ve video çekmek yasaktır.” Kimse oralı değil. Çaktırmadan video ve fotoğraf çekenleri görevliler defalarca uyarsa da bu çılgınlık durmadı. Sahi, bu insanlar ne ara konseri izledi? Festival ekibi, konser mekanları ve müzisyenler telefonlara konser yapmaktan iyice sıkıldı. 2014’te İstanbul’da konser veren Jack White, “O lanet telefonlarınızı aşağı indirip konseri izleyin” demişti de hiç bir işe yaramamıştı! FLY Open Air Festival ekibini kim suçlayabilir ki…
Festival direktörü Tom Ketley, performansların çok daha sürükleyici bir deneyim haline gelmesi için kararın verildiğini açıkladı ve “Dışarıda dans ederken, istediğin en son şey yüzünde parlayan bir el feneri. İnsanların şu anda yaşamasını ve müziğin keyfini çıkarmasını istiyorum” dedi.
Biraz mesafe şart
Gitmek için can attığımız, biletlerine yüksek meblağlar ödediğimiz ortamları neden yaşamıyor da yaşamış gibi yapıp bunun kanıtlarını göstermeye çalışıyoruz? British Psychological Society, 2 yıl önce İngiltere’deki festivallerde paylaşım alışkanlıkları hakkında 1500 kişinin katıldığı bir anket yaptı. Sonuçlara göre, insanların yüzde 57’sinin derdi o etkinlikten keyif almak değil, sosyal medyada paylaşacak birkaç görüntü yakalamak. Hatta çoğu, fotoğraf çektikten sonra konserin bitmesini bile beklemeden basıp gidiyor.
ABD’nin Wisconsin Üniversitesi’nde 2015’te yaptığı araştırmada, sosyal medyayı her gün kullananlar, fotoğrafladıkları şeyleri tümüyle yaşanmış; okumasa da bir e-kitabı indirdiğinde de doğal olarak okunmuş sayıyor. Velhasıl neyin değerli olduğuna dair algılar değişiyor. Dijital bir yayın olarak telefonu kötüleyecek değiliz, aksine paylaşmanın kıymetini biliyoruz. Ancak kontrolsüz paylaşım zararlıdır. Küçük bir hatıra alıp müziğin kollarına kendinizi bırakın, orada olduğunuza değsin. Şarkıya eşlik edenlerin videoya alan olmak sıkıcı, hatırlayacağınız şey tam olarak ne olacak? Kamerayı nasıl tuttuğunuz mu?
%57
İnsanların yüzde 57’sinin derdi o etkinlikten keyif almak değil, sosyal medyada paylaşacak birkaç görüntü yakalamak.
4 saat
Genç sosyal medya kullanıcıları günde ortalama 4 saatini telefonlarına bakarak harcıyor.
