Gerek Amerika’da gerek Türkiye’de bitmeyen tartışmadır rap müziğin neye hizmet ettiği. Şiddeti ve cinsiyetçiliği yücelttiği öne sürülerek hor görülmüştür. Ancak pazarlama ajansı Take 5’ın yeni bir araştırmasına göre rapçiler; akıl sağlığı, toplumsal kaygı ve keyifsizlik durumu gibi konulara önem veriyor. Araştırmanın yöntemi ise oldukça nesnel.

Veri, 1958’den 2017’ye kadar Billboard‘un yıl sonu listelerindeki parçaların sözlerinin TextBlob adlı bir programla toplanmasıyla oluşuyor. Görünüşe göre Amerika’da yılın en popüler janrı aynı zamanda en depresif olanı. Rapçilerin akıl sağlığını tartışmaya başlamaları, beraberinde; intihar, depresyon, anksiyete ve kırmızı reçete ilaçlarla bezeli parçaları getirdi. 1958’deki listede tüm janrlardan parçaların dahil olduğu 100 tekliden 24’ü mental sağlığı işliyor. 2017’de ise bu sayı 71. Veri, SoundCloud rap müziğin ulaştığı popülariteyi de açıklıyor. Hani 2017’de New York Times‘ın ‘hip-hop’ta en diri ve yıkıcı yeni akım’ olarak tanımladığı…

Virginia Üniversitesi‘nden hip-hop ve küresel güney profesörü Dr. AD Carson, hip-hop’ın her zaman acıyı ifade ettiğine inanıyor. Şu an olansa sadece bunun şekil değiştirmesi. Bu arada küresel güney kavramının ne olduğunu da belirtelim: Genellikle güney yarım kürede, gelişmiş ülkelerin ayak işlerini yapan halkları topluca tanımlayan bir laf. Yeni moda herhalde, ayrıca politik doğrucu bir tabir… SoundCloud rap, mıymıntı ve lo-fi yapımla karakterize edilmiş. Adlandırılması ise yeni bir ün kanalı olan dijital müzik platformundan geliyor. Sözler ise depresyonla mücadele ve psikolojik açıdan kişisel bakıma dayalı. Xanax, Percocet, Oxycontin, şurup gibi öğeler ise sözlerde 2011’den beri kullanılıyor.

Janrın son yıllardaki genç yıldızları Lil Peep 21 yaşında, Mac Miller ise 26 yaşında öldü. Sebep ise aşırı doz. Dr. Carson, hip-hop’ta en başından beri zor hayatların izlerinin olduğunu söylüyor. 1982’de Grandmaster Flash, pop tarihinin en ufuk açıcı verse’lerinden birine imza attı: The Message.

İtme beni zira kıyıya yakınım
Aklımı kaybetmemeye çalışıyorum
Bu bazen bir cangıl gibi
Nasıl batmadığımı merak ettiriyor

Bu hip-hop’ın lüks yaşam, parti ve benzeri temalardan çok daha derin olduğunun sadece bir örneği. Rap müziğin ne denli bir derinliğe sahip olduğunu Eminem ve 2PAC en güzel yansıtanlardı. Gangsta rap yapmaları buna asla engel olmadı. Öyle ya, 2PAC’ın Changes‘le ırkçılığa karşı başkaldırışı, Eminem’in arkadaşını kaybetmesi ve uyuşturucu bağımlılığının sancılarıyla hayatı sorgulayışının şarkıları… Gerçi onlar biraz geride kaldı. Biri çıkar der elbet “Kanye‘den Jay-Z‘den de bahsetsene!” Kanye West’in bipolarlığın kıyısında olduğuna dair verdiği demeçler ve Jay-Z’nin terapiye ihtiyaç duyması. Görünen o ki yaptıkları şarkılar hayatın yan sanayi bir yansıması.