Her şey 2000 yılında, Stanford Üniversitesi’nden birkaç kişinin bir barda ya da kafede duydukları müziğin adını öğrenmek istemeleriyle başladı. Önce bunun imkansız olduğunu düşündüler. Ardından ses analizi üzerine doktora yapan Avery Wang her bir parçanın sesini eşsiz bir veri olarak alıp, bunu ortam gürültülü olsa da şarkıyla eşleştirecek bir yazılım yazdı. Shazam 2002’de hayata geçti. 500 milyondan fazla indirildi, 30 milyondan fazla parça tanıdı. Ancak endüstriye sağladığı bundan çok daha fazlası. Shazam, yetkililer için erken hit tespit sistemi!

Günde 20 milyon aramayla hangi şarkı nerede yakalanmak istiyor biliyorlar. Şu an Google’da üst düzey yönetici olan Jason Titus, Shazam’ın bir numaralı ismi olduğu zamanlar; şarkıların patlamasını aylar önce ön gördüklerini söylemişti. Hangi şehirde hangi şarkı tutulacak belli.

 

Bu gönderiyi Instagram’da gör

 

Shazam (@shazam)’in paylaştığı bir gönderi (28 Mar, 2019, 12:41ös PDT)

2013’te Lorde bu uygulamayla keşfedildi. Bu iş için Warner Müzik Grubu’yla iş birliği duyuruldu. Ardından soru “Hangi şarkı duyulmak isteniyor?” oldu. Konser organizatörleri de uygulamadan yararlandı. Veriye en çok önem veren plak şirketi Republic Records’un yetenek avcısı Patch Culbertson, SoMo’yu yakaladı, şarkıcının Ride teklisi İngiltere’de 1 numaraya yükseldi.

Shazam tek tabanca değil
Uygulama yalnız değil. Next Big Sound adlı müzik analiz şirketi algoritmalar aracılığıyla 100 kişilik yıllık liste çıkarıyor ve en az 20 tanesinin gelecek yıl Billboard’a gireceğini garanti ediyor. Şirket Facebook, Spotify gibi platformlardaki verileri kullanıyor. Ayrıca, şirketin veri bilimcisi Victor Hu, radyonun da önemli bir silah olduğunu söylüyor: “İnsanlar bir şarkıya ne kadar maruz kalırlarsa, onu sevmeye o kadar yakın olurlar.”

Paradoks
Bu da ortaya bir paradoks çıkarıyor. iHeartMedia’dan örnek verelim. Kendileri Amerika’da en çok FM sahibi şirket. Verilerle çalışıyorlar. Ancak verilere göre hangi şarkının hit olacağını mı biliyorlar? Yoksa patlamasını istedikleri şarkıları insanlara radyolarla dayatıyorlar mı demek lazım? Çalıştıkları şirket HitPredictor, 2013’te hit olacak 50 şarkıdan 48’ini tahmin etmişti. İsimlerinden de belli zaten, ‘hit kahini!’

 

Bu gönderiyi Instagram’da gör

 

Shazam (@shazam)’in paylaştığı bir gönderi (17 Eki, 2018, 9:43öö PDT)

Yoksa…
Peki tüm bu puzzle’ın birleşimi, kötü bir şey mi? Araştırmacılar geçtiğimiz 10 yıl içinde bir deney yaptı. Listeleri manipüle ettiler. Yukarı çektikleri şarkılar popüler hale geldi. Aslında müzik irademiz bağımsız değil. Hatta yok! Duymamız isteneni,
aşina olduğumuzu, iyi olduğu söyleneni, popüleri dinliyoruz. İspanyol Ulusal Araştırma Kurulu’nun yayınladığı bir rapor var. 1955’ten 2010’a kadar olan 464 bin 411 popüler şarkıyı ele almışlar. Zaman ilerledikçe perde aralıklarının sığlaştığını
tespit etmişler. İyi midir kötü müdür meçhul, sığlık malum.