Ece ULUSUM
@eceulusum
Çilingir sofrası kurulurken müziğin sesi açılır, meye inceden eşlik eder. Kalabalıkken başka, yalnızken de başka duygulara dokunur. Dijital platformlarda bir sürü çilingir, meyhane ve rakı sofrası başlığında playlist var. Çoğu belli ki mesai harcanarak ve özenerek hazırlanmış. Hatta meyhaneler kendi playlist’lerini yayınlamaya başladı. Rağbet de görüyor… Spotify’ın oluşturduğu Meyhane Şarkıları playlist’inin de yaklaşık 102 bin takipçisi var. Bu listeler genellikle Türk sanat müziği çevresinde döner durur. Eh, yakışıyor da açıkçası. Ancak bu listelerin çeşitlenmesinin de vakti geldi.
Bu konuda hem ufuk açıcı fikirler alabileceğiniz, hem de rakı masasında sıklıkla duyduğumuz şarkı ve türkülerin ardındaki hikayeleri öğrenebileceğimiz koleksiyonluk bir kitaptan faydalanabilirsiniz. Müzik araştırmacısı ve yazar Murat Meriç‘in kaleminden, Anason İşleri Kitapları etiketiyle çıkan Hayat Dudaklarda Mey kitabında hikayelerin yanı sıra çizimler ve QR kodlar var. Bu kodlar sayesinde okurlar Spotify’daki parçalara yönlendiriliyor. Meriç bu konuda da Sony Music Türkiye’den destek almış. Tasarımı ve içindeki ilginç bilgilerle dikkat çeken iki ciltlik kitabın ileride çeşitli etkinlikleri olacak. Merakla bekliyoruz. Halihazırda bu bekleyiş sürerken biz de Murat Meriç’e merak ettiklerimizi sorduk.
‘AA, BU ŞARKI DA VARDI”
ο Bu kitap bir çeşit playlist ama arşivlenebilen, kalıcı bir playlist. Kitabın en başından beri böyle olması mı planlanıyordu?
Evet, en başından beri asıl çıkış noktamız playlist’lerdi. Önce onları hazırladım, sonra onları oluşturan şarkıların hikayelerini yazmaya başladım. Arada küçük değişiklikler oldu elbet ama neredeyse hazırladığım listenin yüzde 90’ına sadık kaldım. Şarkıları DJ’lik ve radyoculuğumdan gelen bir özenle dizdim, dinleyen insanlara “Bu şarkı da nereden çıktı?” dedirtmek istemedim. Öyle söyleyeceklerse de farklı bir noktadan, “Aaa, bu şarkı da vardı!” cümlesini kurmalarına sebep olabilecek şarkılar seçmek istedim.
ο Kitap kapağının hikayesi nedir? Sizce içerikle nasıl örtüşüyor?
Kapağı, işlerini çok sevdiğim Arel Siviş çizdi. Kitabın içindeki portreler (Gaye Su Akyol’un çizdiği Müzeyyen Senar hariç) ve arada karşımıza çıkan küçük siyah-beyaz dokunuşlar da onundur. Kapak, içerikle tamamen örtüşüyor zira neredeyse kitapta anlattığım her türden müziğin icracısı ve dinleyicisi olabilecek insanlar bir çilingir sofrasının başına toplanmış, muhabbet ediyorlar. Arada da onlara eşlik eden bir müzisyen ve bir şarkıcı var ki o da benim hazırladığım listeleri temsil ediyor bence.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
‘ABASIYANIK’LA RAKI İÇMEK’
ο Rakıya alaturka ve halk müziğinin iyi gittiğine dair genel bir algı vardır ancak siz rock, pop ve hatta indie sound’lu şarkılara da yer vermişsiniz. Bu konuda olumlu ya da olumsuz geri dönüş aldınız mı?
Herhangi bir olumsuz durum yaşamadım. Henüz… Bu soruya böyle yaklaşmam mümkün elbette zira sanki olmaması gerektiğini düşünüyor gibisiniz ama bence tamamen rakıyla dinlenebilecek, çilingir sofrasındaki muhabbeti artırabilecek, ona katkı sağlayabilecek şarkılar hepsi. Şu ana kadar gelen eleştiriler daha ziyade “O şarkı niye yok, bu şarkı niye yok?” üzerinden ilerliyor… Bu da önü alınamaz bir eleştiri –ki seviyorum bunu– çünkü kitap sınırlı bir mecra. Belki ileride bunları da değerlendirerek yeni bir cilt eklerim…
ο Hayali bir çilingir sofrası kursanız kimlerle kadeh tokuşturmak isterdiniz?
Tek büyük hayalim var, Sait Faik Abasıyanık’la rakı içmek. Elbette mümkün değil, olamayacak. İzninizle, kitaptan (ve aramızda olmayanlardan) ilerleyeyim: Ahmet Kaya’yı Dario Moreno’yla yan yana getirmek, yanlarına Safiye Ayla’yı iliştirmek isterdim. Bu üçlünün konuşacak çok şeyi olmalı. Ben kenarlarına ilişir, dinlerdim. Zeki Müren’le rakı içmeyi istemezdim ama Zeki Müren şarkıları dinlemediğimiz bir çilingir sofrası eksik kalacaktır. Onun için onu da şarkılarıyla muhabbete katayım.
ο QR kodlar Spotify üzerinden okurları şarkılara yönlendiriyor, merak ettim Spotify’la anlaşmanız oldu mu bunun için? Diğer dijital platformlarda da liste var mı?
Spotify’la bir anlaşma yapmadık. Listeleri Sony Müzik Türkiye ile birlikte hazırladık ve sadece Spotify üzerinden yayında olan şarkıları seçtik. Arada benim çok istediğim ama Spotify’da olmayan kimi şarkılar listeye girdi; onlar için de bir arama önerisinde bulunduk.
ο Kitapta 225 şarkı yer alacakken 213 şarkı yer almış. Neden?
Çok basit bir sebebi var aslında. Tamamen benden kaynaklı: Kimileri yazım aşamasında listeden düştü. İstediğim sonuca ulaşamadığım, eksik kalan metinler oldu. O halleriyle okur karşısına çıksınlar istemedim, onları kitabın dışında bıraktım.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
‘ÖZNEL İLERLEDİM’
ο İki kitap olmasının sebebi nedir? Tek kitapta toplanabilir miydi?
Elbette toplanabilirdi ama ‘ağır’ olurdu. Elde durmazdı. Bunu düşünerek iki cilt yapmayı tercih ettik. Açıkçası daha fazla şarkı çıkarmak ya da maddeleri kısaltmak işime gelmedi. En iyi çözüm buydu.
ο Kitabın bir konser turnesi ya da özel bir gece etkinliği olabilir mi?
Olacak. Henüz detayları belli değil ama yakında açıklayacağız.
ο Araştırmalarınız süresince karşınıza çıkan en ilginç haber, bilgi ya da detay neydi?
O kadar çok var ki! Kitabı yazarken sahiden çok şey öğrendim. İlla ki bir şarkı adı söylemem gerekirse, çok sevdiğim Kimseye Etmem Şikâyet’in altında yatan hikayeyi anmak isterim. Bir kadının var oluş hikayesi bu ve bugün yaşadıklarımızla çok örtüşüyor. Meraklısı bulsun, okusun, ne demek istediğimi anlayacaktır.
ο Tarih Öncesi Fasıl başlıklı bölümde Huysuz Virjin var. Listenize girmesine hem sevindim hem de şaşırdım. Listeye girmesine nasıl karar verdiniz? Kendisine kitabı ulaştırdınız mı?
Memleketin ilk pop ürünleri kantolar. Pop tarihini yazarken onları görmezden gelemezsiniz. Huysuz Virjin, kantoyu yeni bir hatta sokan isimlerden. Olmasaydı eksik kalırdı. Bunun için, kitapta ondan söz ediyor olmam şaşırtıcı değil. Kendisine kitabı henüz ulaştıramadık ama kitapta adı geçen bütün sanatçılara kitabı ulaştırmak gibi bir hedefimiz var.
ο Yeni nesil isimler de var. Bu isimleri seçim sürecinde ne gibi kriterlere baktınız?
Tamamen öznel ilerledim. Yakın dönemde dinlediğim, sevdiğim isimlerin bir kısmını kitaba alabildim. Kalben’den Adamlar’a burada olmasını istediğim çok isim vardı, olmadı.
ο Rakı dışında başka içkilerle eşleştirebileceğiniz parça listesi de olur mu? Mesela viski…
Elbette. Her içkinin, her ortamın kendi şarkısı bulunur. Viski bana Amerikan ve İngiliz folk müziğini çağrıştırıyor. Başkasına başka bir türü çağrıştırabilir ama. Müzik göreli bir şey ve ben tek türde kalmayı sevmeyenlerdenim. Rakının yanında Bruce Springsteen de dinliyorsam, bundan.
ο Yeni projeler olacak mı?
Şimdilik bana kalsın ama yakında bu kitapla alakalı başka projelerle karşınıza çıkacağım.
